ევროპარლამენტმა დაამტკიცა ხუთი ჯგუფის მიერ წარდგენილი არასავალდებულო რეზოლუცია საქართველოს შესახებ. დოკუმენტს მხარი დაუჭირა 444-მა ევროპარლამენტარმა, 72-მა წინააღმდეგ მისცა ხმა, 82-მა კი, თავი შეიკავა.
დოკუმენტის სახელწოდებაა „საქართველოს გაუარესებული დემოკრატიული კრიზისი ბოლო საპარლამენტო არჩევნებისა და არჩევნების სავარაუდო გაყალბების შემდეგ“.
კენჭისყრის დროს ევროპარლამენტის წევრებმა მხარი დაუჭირეს რეზოლუციაში ერთი შესწორების შეტანას, რომელიც მოუწოდებს საქართველოს პრეზიდენტს, სალომე ზურაბიშვილს, გამოიყენოს საკონსტიტუციო უფლება მიხეილ სააკაშვილის შესაწყალებლად.
როგორც რეზოლუციაშია აღნიშნული, გმობს იმ ფაქტს, რომ საქართველომ, ევროკავშირში გაწევრიანების კანდიდატმა ქვეყანამ, 2024 წლის 26 ოქტომბერს ჩაატარა საპარლამენტო არჩევნები, რომელიც არ შეესაბამება დემოკრატიული არჩევნების საერთაშორისო სტანდარტებს ან მის როგორც ეუთო-ს წევრის ვალდებულებებს, ჩაატაროს თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნები; ხაზს უსვამს, რომ არჩევნების სამართლიანობის დარღვევა შეუთავსებელია იმ სტანდარტებთან, რომლებიც მოსალოდნელია ევროკავშირის კანდიდატი ქვეყნისგან; აღნიშნავს იმ ფაქტს, რომ არჩევნების ჩატარება იყო დემოკრატიული უკუსვლის კიდევ ერთი გამოვლინება, რაზეც სრული პასუხისმგებლობა მმართველ პარტიას ეკისრება.
„მკაცრად გმობს 2024 წლის 26 ოქტომბრის საქართველოს საპარლამენტო არჩევნების დროს დაფიქსირებულ მრავალრიცხოვან და სერიოზულ საარჩევნო დარღვევას, მათ შორის დაშინების, ხმების მანიპულირების, ბიულეტენების ჩაყრის, არჩევნების დამკვირვებლებსა და მედიაში ჩარევის დოკუმენტურ შემთხვევებს, სავარაუდო მანიპულირებას ელექტრონული ხმის მიცემის აპარატებთან დაკავშირებით, რომელიც იძლეოდა მრავალჯერადი ხმის მიცემის უფლებას პირადობის საიდენტიფიკაციო დოკუმენტით, მნიშვნელოვან დისბალანსს ფინანსურ რესურსებში, მოქმედი ხელისუფლების უპირატესობას და სერიოზული პროცედურული დარღვევების გამოძიების შეუსრულებლობა.
რეზოლუციის მიხედვით, ფართომასშტაბიანი საარჩევნო გაყალბება ძირს უთხრის საარჩევნო პროცესის სამართლიანობას, შედეგების ლეგიტიმურობას, საზოგადოების ნდობას ნებისმიერი ახალი მთავრობის მიმართ და არ წარმოადგენს ქართველი ხალხის ნების საიმედო წარმომადგენლობას. აღიარებს საქართველოს პრეზიდენტის სალომე ზურაბიშვილის მიერ არჩევნების გაყალბების მტკიცედ დაგმობას და მის გადაწყვეტილებას არ აღიაროს შედეგები; აფასებს საქართველოს პრეზიდენტის სალომე ზურაბიშვილის ძალისხმევას ქვეყნის დემოკრატიული და ევროპული განვითარების გზაზე დასაბრუნებლად.
„ვინაიდან ხმის მიცემის ლეგიტიმურობას სერიზულად გამოუთხარა ძირი მასშტაბურმა დარღვევებმა, საერთაშორისო საზოგადოებამ არ უნდა აღიაროს შედეგები; შესაბამისად უარრყოფს საპარლამენტო არჩევნების ნებისმიერ აღიარებას და მოუწოდებს ერთი წლის განმავლობაში განმეორებითი არჩევნების ჩატარებისკენ, ამასთან აღნიშნავს, რომ პროცესი უნდა ჩატარდეს გაუმჯობესებულ საარჩევნო პირობებში დამოუკიდებელი და მიუკერძოებელი საარჩევნო ადმინისტრაციის მიერ ყურადღებიანი საერთაშორისო დაკვირვების ქვეშ, რათა უზრუნველყოფილი იყოს ჭეშმარიტად სამართლიანი და გამჭვირვალე საარჩევნო პროცესი.
მხარს უჭერს დამოუკიდებელი, გამჭვირვალე საერთაშორისო გამოძიების მოწოდებას საარჩევნო მანიპულირების, ამომრჩეველთა დაშინებისა და სისტემური დარღვევების ბრალდებებზე, რომლებსაც, როგორც იტყობინებიან, ადგილი ჰქონდა წინასაარჩევნო პერიოდში და არჩევნების დღეს;
მიესალმება ევროპის საგარეო ქმედებათა სამსახურის (EEAS) გადაწყვეტილებას საქართველოში ტექნიკური მისიის გაგზავნის შესახებ; მოუწოდებს EEAS-ს და ევროკომისიას, ჩამოაყალიბონ მისიის ფართო მანდატი, რომელიც სცილდება ეუთოს საარჩევნო სადამკვირვებლო ჩარჩოსა და მეთოდოლოგიას, რომელიც მნიშვნელოვნად განსხვავდება ევროკავშირის საარჩევნო სადამკვირვებლო მეთოდოლოგიისგან, რადგან ეუთოს მეთოდოლოგიას ყოველთვის არ შეუძლია ადეკვატურად მოიცვას ყველაფერი, რაც ხდება ქვეყანაში არჩევნების დღემდე, განსაკუთრებით ისეთ ქვეყნებში, როგორიცაა საქართველო, სადაც არის საჯარო მოხელეებზე ზეწოლის, ამომრჩეველთა დაშინების და ადგილობრივი დამკვირვებლებისთვის ხელის შეშლის დამკვიდრებული სისტემა“, – ნათქვამია რეზოლუციაში.
ასევე, რეზოლუციაში აღნიშნულია, რომ „გამოთქვამს შეშფოთებას პროკურატურის მიერ ამომრჩეველთა გადამოწმების მოწყობილობებისა და საარჩევნო დოკუმენტაციის ამოღების გამო; მოუწოდებს ხელისუფლებას, დაუშვან ამომრჩევლების მიერ არჩევნებში მათი მონაწილეობის გადამოწმება მონაცემთა დაცვის უმაღლესი სტანდარტების შესაბამისად; ხაზს უსვამს არჩევნებთან დაკავშირებული ყველა მონაცემის დაცვის და შესაბამისი დაინტერესებული მხარეებისთვის მათი ხელმისაწვდომობის მნიშვნელობას, იმის გათვალისწინებით, რომ ისინი შეიძლება, შეიცავდეს რაიმე სახის დარღვევების ძირითად მტკიცებულებებს;
გამოხატავს სერიოზულ შეშფოთებას საქართველოს სასამართლო ინსტიტუტების მიერ არჩევნების გაყალბებისა და მანიპულირების მრავალი საჩივრის კოორდინირებულად უარყოფასთან დაკავშირებით და ცესკოს მიერ რომელიმე საარჩევნო ინციდენტის გამოძიების შეუსრულებლობასთან დაკავშირებით; მიიჩნევს, რომ საზოგადოების ჭეშმარიტ შეშფოთებასა და ადგილობრივი და საერთაშორისო დამკვირვებლების ანგარიშებზე რეაგირების გარეშე, საქართველოს ხელისუფლებას მიზანმიმართულად მიჰყავს ქვეყანა შიდა პოლიტიკური კრიზისისა და საქართველოს დემოკრატიული პარტნიორებისგან საერთაშორისო იზოლაციის ზღვარზე;
გამოხატავს ღრმა შეშფოთებას საქართველოში ქალთა პოლიტიკური წარმომადგენლობის მნიშვნელოვანი შემცირების გამო, რაც გამწვავდა გენდერული კვოტების გაუქმებით და პოლიტიკაში გენდერული თანასწორობის ხელშეწყობის მიზნით საკანონმდებლო ცვლილებებისკენ მოუწოდებს“.
რეზოლუციაში აღნიშნულია მოწოდება ევროკავშირისა და მისი წევრი ქვეყნებისადმი, „დააწესონ პერსონალური სანქციები საქართველოში იმ ოფიციალურ პირებსა და პოლიტიკურ ლიდერებზე, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან დემოკრატიის უკუსვლაზე, საარჩევნო კანონმდებლობისა და სტანდარტების დარღვევაზე, ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევაზე და სახელმწიფო ინსტიტუტების ბოროტად გამოყენებაზე, როგორიცაა პრემიერ-მინისტრი ირაკლი კობახიძე, თბილისის მერი და მმართველი პარტია „ქართული ოცნების“ გენერალური მდივანი კახა კალაძე, საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარე შალვა პაპუაშვილი და პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარე ირაკლი ღარიბაშვილი და ეს სანქციები გავრცელდეს პოლიტიკურად მოტივირებული განაჩენის გამომტან მოსამართლეებზე; იმეორებს თავის მოწოდებას საბჭოსა და ევროკავშირის დემოკრატიულ პარტნიორების მიმართ დაუყოვნებელი და მიზანმიმართული პერსონალური სანქციების დაუწესდეს ბიძინა ივანიშვილს და გაიყინოს მთელი მისი აქტივები ევროკავშირში საქართველოში პოლიტიკური პროცესის გაუარესებაში მისი როლისთვის და ქვეყნის კონსტიტუციით დეკლარირებული ინტერესების წინააღმდეგ მოქმედებისთვის, მათ შორის ქვეყანაში რუსეთის გავლენის სფეროს აღდგენის მცდელობებისთვის“.
ამასთან, რეზოლუციაში აღნიშნულია, რომ ფუნდამენტური უფლებების პატივისცემა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ევროკავშირის ვიზალიბერალიზაციის კრიტერიუმებისთვის და „მოუწოდებს ევროკომისიას და ევროპულ საბჭოს, გადახედონ საქართველოს უვიზო სტატუსს შეჩერების შესაძლებლობით, თუ ჩაითვლება, რომ ევროკავშირის სტანდარტები დემოკრატიული მმართველობისა და თავისუფლებების შესახებ არ არის დაცული; მოუწოდებს ევროკავშირს, მკაცრად შეზღუდოს ევროკავშირის დონეზე ოფიციალური კონტაქტები საქართველოს მთავრობასთან და პარლამენტთან“.
რეზოლუციაში ნათქვამია, რომ გმობს უნგრეთის პრემიერ-მინისტრის, ვიქტორ ორბანის ვიზიტს საქართველოში, რომელიც იყო „ევროკავშირის პოზიციების დარღვევა და ევროკავშირის საერთო საგარეო და უსაფრთხოების პოლიტიკის შელახვის კიდევ ერთი მცდელობა; ხაზს უსვამს, კიდევ ერთხელ, რომ პრემიერ-მინისტრი ორბანი არ საუბრობდა ევროკავშირის სახელით“.
რეზოლუციაში აღნიშნულია, რომ „ახალი ანტიდემოკრატიული კანონმდებლობის მიღების შედეგად, როგორიცაა „უცხოური გავლენის გამჭვირვალობისა“ და „ოჯახური ღირებულებებისა და არასრულწლოვნის დაცვის შესახებ“ კანონები, საქართველოს ევროკავშირში ინტეგრაციის პროცესი ფაქტობრივად შეჩერდა“. რეზოლუცია შეახსენებს საქართველოს მთავრობას, რომ „მოსახლეობის დიდი უმრავლესობა მტკიცედ უჭერს მხარს ქვეყნის პროდასავლურ კურსს და მის ევროკავშირში გაწევრიანებას“.
ამასთან, როგორც რეზოლუციაშია აღნიშნული, შეშფოთებულია დაშინებისა და პოლარიზაციის კლიმატით, რომელიც „გამოწვეულია საქართველოს მთავრობის წარმომადგენლებისა და პოლიტიკური ლიდერების განცხადებებით, ასევე პოლიტიკური პლურალიზმის წინააღმდეგ თავდასხმებით, მათ შორის ოპოზიციური პარტიების აკრძალვის, მათი ლიდერების და თუნდაც რიგითი მხარდამჭერების დაპატიმრების და განსხვავებული აზრის გაჩუმების მუქარით“; ამასთან, აფრთხილებს საქართველოს ხელისუფლებას, „კანონიერად შექმნილი პოლიტიკური პარტიების აკრძალვის ნებისმიერი მცდელობა საქართველოს დააშორებს ევროკავშირს და შეუძლებელს გახდის ნებისმიერი ნაბიჯის გადადგმას ევროკავშირში გაწევრიანებისკენ“.
ასევე, რეზოლუციაში ნათქვამია, რომ „კატეგორიულად გმობს რუსეთის სისტემატურ ჩარევას საქართველოს შიგნით დემოკრატიულ პროცესებში, მათ შორის ამომრჩეველთა დაშინების, ხმების მოსყიდვისა და დეზინფორმაციის გზით, როგორიცაა „გლობალური ომის პარტიის“ შეთქმულება; გმობს დეზინფორმაციულ ნარატივებს, რომლებიც გავრცელდა და გაძლიერდა მმართველი პარტიის წარმომადგენლებისა და მთავრობასთან დაკავშირებული მედიის მიერ წინასაარჩევნოდ; მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას უზრუნველყოს ფაქტებზე დაფუძნებული ინფორმაცია და კომუნიკაცია, თავი შეიკავოს ევროკავშირის საწინააღმდეგო პროპაგანდისგან, რომელიც ეწინააღმდეგება ევროკავშირში გაწევრიანების გაცხადებულ მიზანს და გააძლიეროს ქართული საზოგადოების მდგრადობა რუსული დეზინფორმაციისა და პროპაგანდის მიმართ“.
როგორც რეზოლუციაშია ნათქვამი, ევროპულმა საბჭომ საქართველოს მიანიჭა კანდიდატი ქვეყნის სტატუსი 2023 წლის 14 და 15 დეკემბრის სამიტზე იმის გათვალისწინებით, რომ გადაიდგმება შესაბამისი ნაბიჯები კომისიის 2023 წლის 8 ნოემბრის რეკომენდაციის მიხედვით. ხაზს უსვამს, რომ ბოლო საპარლამენტო არჩევნები აშკარად ეწინააღმდეგება ამ ამბიციას; ეთანხმება ევროკომისიის გაფართოების 2024 წლის ანგარიშში წარმოდგენილ შეფასებას, რომელშიც ნათქვამია, რომ საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანების პროცესი უნდა განუსაზღვრელი ვადით უნდა შეჩერდეს საქართველოს მთავრობის მიერ დემოკრატიული უკუსვლის შედეგად; ხაზს უსვამს, რომ მმართველი პარტიის, „ქართული ოცნების“ მიერ განხორციელებული პოლიტიკა შეუთავსებელია საქართველოს ევროატლანტიკურ ინტეგრაციასთან“.
რეზოლუციაში ნათქვამია, რომ „ადასტურებს ურყევ მხარდაჭერას ქართველი ხალხის ლეგიტიმური ევროპული მისწრაფებების და მათი სურვილის მიმართ, იცხოვრონ აყვავებულ და დემოკრატიულ, კორუფციისგან თავისუფალ ქვეყანაში, რომელიც სრულად პატივს სცემს ფუნდამენტურ თავისუფლებებს, იცავს ადამიანის უფლებებს და უზრუნველყოფს ღია საზოგადოებას, დამოუკიდებელ მედიას და თავისუფალ და სამართლიან არჩევნებს; მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას, უზრუნველყოს მოქალაქეები შეკრების უფლება და თავი შეიკავოს მათ წინააღმდეგ უსაფუძვლო ძალის გამოყენებისგან“.
როგორც რეზოლუციაშია აღნიშნული, მოუწოდებს ევროპულ საბჭოს, ევროკომისიას, საგარეო ქმედებათა სამსახურს და უმაღლეს წარმოამდგენელს, ჩაატარონ საქართველოს მიმართ ევროკავშირის პოლიტიკის ყოვლისმომცველი მიმოხილვა და გადახედვა; ასევე მოუწოდებს ევროკომისიას, გამოიყენოს გაყინული 120 მილიონი ევრო, რომელიც თავდაპირველად საქართველოს ხელისუფლების მხარდასაჭერად იყო გათვალისწინებული, რათა გააძლიეროს ევროკავშირის მხარდაჭერა საქართველოს სამოქალაქო საზოგადოების, განსაკუთრებით არასამთავრობო სექტორისა და დამოუკიდებელი მედიის მიმართ, რომლებიც მზარდი ზეწოლის ქვეშ არიან მმართველი პოლიტიკური პარტიისა და ხელისუფლების მხრიდან, ასევე მხარი დაუჭირონ პროგრამებს, რომლებიც მიმართულია დემოკრატიული მედეგობის და არჩევნებს სამართლიანობის მხარდაჭერისკენ; მიესალმება უმაღლესი წარმომადგენლის ბორელის შეთავაზებას, გააკეთოს ეს; გამოდის მოწოდებით, რომ ევროკავშირის დაფინანსების მექანიზმი შეიცვალოს იმგვარად, რომ გათვალისწინებული იყოს საჭიროებები, რომლებიც ჩნდება უფრო მტრულ და ანტიდემოკრატიულ გარემოში.
მტკიცედ იმეორებს თავის გადაუდებელ მოთხოვნას ყოფილი პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის დაუყოვნებლივ და უპირობო გათავისუფლების შესახებ ჰუმანიტარულ საფუძველზე, საზღვარგარეთ მკურნალობის მიზნით. ხაზს უსვამს, რომ საქართველოს მთავრობას ეკისრება სრული და უდავო პასუხისმგებლობა ყოფილი პრეზიდენტის მიხეილ სააკაშვილის სიცოცხლეზე, ჯანმრთელობაზე, უსაფრთხოებასა და კეთილდღეობაზე და უნდა აგოს სრული პასუხისმგებლობა მისთვის მიყენებული ნებისმიერი ზიანისთვის. კიდევ ერთხელ მოუწოდებს პრეზიდენტს სალომე ზურაბიშვილს გამოიყენოს საკონსტიტუციო უფლება მის შესაწყალებლად“, – აღნიშნულია რეზოლუციაში.
რეზოლუცია წარდგენილია ევროპარლამენტში ხუთი ჯგუფის მიერ – „ევროპის სახალხო პარტია“, „სოციალ-დემოკრატები“, „ევროპელ კონსერვატორთა და რეფორმისტთა“ ჯგუფი, „ევროპული განახლების“ ჯგუფი და „მწვანეთა/ევროპული თავისუფალი ალიანსის“ ჯგუფი.
რეზოლუციის ავტორებს შორის არიან ევროდეპუტატები რასა იუნკევიჩიენე, მიხაელ გალერი, დევიდ მაკალისტერი, სვენ მიქსერი, ნაჩო სანჩეს ამორი, იანის მანიატისი, ტობიას კრემერი, ურმას პაეტი, პეტრას აუსტრევიჩუსი, მალიკ აზმანი, მარკეტა გრეგოროვა და სხვები.