„ჩვენ მივიჩნევთ, რომ ეს კონკრეტული კანონი [უცხოეთის გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ], მისი თანმხლები რიტორიკა და დემონსტრანტების წინააღმდეგ გამოყენებული ძალადობა, წინააღმდეგობაშია საქართველოს მიერ არჩეულ გზასთან, იაროს ევროკავშირისა და ნატოსკენ“,- განაცხადა ევროპისა და ევრაზიის საკითხებში ამერიკის შეერთებული შტატების სახელმწიფო მდივნის თანაშემწემ, ჯეიმს ო’ბრაიენმა სახელმწიფო დეპარტამენტში 24 მაისს გამართულ ბრიფინგზე, „ამერიკის ხმის“ შეკითხვის საპასუხოდ.
მისი შეფასებით, ქართველი მაღალჩინოსნებისა და მათი ოჯახების წევრებისთვის სამოგზაურო შეზღუდვების დაწესება არ ნიშნავს ქვეყნის „დაშანტაჟებას“, როგორც ამას საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა, ირაკლი კობახიძემ რამდენიმე დღის წინ უწოდა.
„ვფიქრობთ, რომ ვადასტურებთ ჩვენს პოლიტიკას საქართველოსთან დაკავშირებით. ჩვენ მხარს ვუჭერთ საქართველოს რეფორმებს და ინტეგრაციას ევროკავშირსა და ნატოში. ეს ჩემი გასულ კვირას [საქართველოში] ვიზიტის მთავარი გზავნილი იყო“,- აღნიშნა ჯეიმს ო’ბრაიენმა.
„ამერიკის ხმამ“ ჯეიმს ო’ბრაიენს სთხოვა, განემარტა, თუ რა მიზანი აქვს ამერიკას, როდესაც შეზღუდვებს აწესებს და საქართველოს ხელსუფლებას აკრიტიკებს? არის თუ არა ეს მართლაც არამეგობრული საქციელი, როგორც ამას საქართველოს ხელისუფლების წარმომადგენლები ამბობენ ხოლმე.
„რაც შეეხება იმას, არის თუ არა ეს [ამერიკის გადაწყვეტილება] იძულება. არა! მარტივია, თუ ამბობ, რომ ფეხბურთის მატჩში გინდა მონაწილეობის მიღება, არ შეიძლება თქვა, რომ შენ 15 მოთამაშით იქნები წარმოდგენილი და მეორე მხარემ 7 მოთამაშით უნდა იასპარეზოს, ან რომ დამატებითი ბურთით ითამაშებ. იმ წესებით უნდა ითამაშო, რომელ კლუბში გაწევრიანებასაც ცდილობ. საქმე იმაშია, რომ [საქართველოს მთავრობის მიერ] განხორციელებული ქმედებები თავსებადი არაა, როგორც გაწევრიანებბის მცდელობასთან, ისე რეალურად გაწევრიანებასთან“,- თქვა ო’ბრაიენმა.
შეკითხვაზე, მოხვდება თუ არა „ქართული ოცნების“ დამფუძნებელი, ბიძინა ივანიშვილი სამოგზაურო შეზღუდვების მქონე პირთა სიაში, ამერიკელმა დიპლომატმა პასუხი არ გასცა, თუმცა განმარტა, როგორ მუშაობს პროცესი და რა მოლოდინი შეიძლება ჰქონდეს ახლა საქართველოს ხელისუფლებას ამერიკისგან:
„რაც შეეხება ჩვენს დამატებით ქმედებებს, [ამერიკის სახელმწიფო] მდივანმა აღნიშნა, რომ ჩვენ განვიხილავთ ყველა ტიპის თანამშრომლობას, რაც გვაქვს. არ ვაპირებ დამატებით, კონკრეტულ ქმედებებზე საუბარს. თუმცა, ერთ ტექნიკურ კომენტარს გავაკეთებ: გუშინდელი განცხადების საფუძველზე, სახელთა სიას არ გამოვაქვეყნებთ. კანონერი უფლებამოსილება ამის გაკეთების საშუალებას არ გვაძლევს“.
ჯეიმს ო’ბრაიენმა ხაზი გაუსვა იმასაც, რომ შეზღუდვები დაუწესდებათ იმ ადამიანების ოჯახების წევრებსაც, ვინც სიაში მოხვდება: „მოგეხსენებათ, დებულების მიხედვით, ეს [სავიზო შეზღუდვები] მხოლოდ თანამდებობის პირებს კი არა, მათი ოჯახების წევრებსაც შეეხებათ. კიდევ ერთხელ, ეს არ არის იძულებითი ტაქტიკა, ეს განცხადებაა, რომ თუ გსურს იყო ჩვენი საზოგადოების წევრი, მათ შორის ისარგებლო ისეთი უპირატესობებით, როგორიცაა აირჩიო ნებისმიერი სკოლა, სადაც გინდა, რომ შენი შვილი სწავლობდეს, მაშინ უნდა დაიწყო ისე ქცევა, როგორც ამ საზოგადოების წევრს შეეფერება. მხოლოდ ესაა, რასაც ვამბობთ“.
სახელმწიფო მდივნის თანაშემწე, ვენეციის კომისიის დასკვნის მსგავსად, ამბობს, რომ მზადაა ქვეყნის ხელისუფლებასთან თანამშრომლობისთვის: „ვისურვებდით, გვქონოდა ტექნიკური რუტინული საუბრები [საქართველოსთან], რადგან წამოჭრილი საკითხები ისეთია, რომელთა წინაშეც ყველა ქვეყანა დგას და ჩვეულებრივად აგვარებს მათ“,- თქვა ჯეიმს ო’ბრაიენმა, თუმცა დაამატა, რომ ქვეყანაში „უცხოეთის გამჭვირვალობის კანონით“ შექმნილი მდგომარეობა ახლა საკმაოდ მძიმეა.
„ჩვენთვის განსაკუთრებით შემაშფოთებელია ქმედებები, ვგულისხმობ ძალადობას და დაშინებას იმ ადამიანების მიმართ, რომლებიც არ უჭერენ მხარს მთავრობას, და იმ საკანონმდებლო ჩარჩოების ამოქმედებას, რომლებიც შეუთავსებელია იმ მისწრაფებებთან, რის შესასრულებლადაც მთავრობა აირჩიეს“.
ო’ბრაიენმა დემონსტრატების წინააღმდეგ ძალის გამოყენების ფაქტს რამდენჯერმე გაუსვა ხაზი და თქვა: „ჩვენ ნათლად განვაცხადეთ იმ ქმედებების შესახებ, რომელიც ჩვენში განსაკუთრებულ შეშფოთებას იწვევს. ესაა დემოკრატიული პროცესების შერყევის მცდელობა, კერძოდ, ძალადობის გამოყენება და დაშინება მათ მიმართ, ვინც [აქციაზე] მივიდა“.
მისი თქმით, ამერიკის შეშფოთებისა და კონკრეტული პრობლემების შესახებ პირადად ესაუბრა საქართველოს ხელისუფლებას: „ძალიან დეტალური საუბრები მქონდა მთავრობის წარმომადგენლებთან, მათ შორის პრემიერ-მინისტრთან და საგარეო საქმეთა მინისტრთან, იმ კონკრეტულ გზებზე, რომლითაც შემოთავაზებული კანონი, ვფიქრობთ, შეუთავსებელია იმ გზასთან, რომელიც საქართველომ თავის თავს დაუსახა. ასევე, ვენეციის კომისიამ, ევროპულმა ორგანომ, რომელიც კანონებს აფასებს, ამ კვირაში ძალიან მტკიცე მოსაზრება გაავრცელა, რაც ამავე შინაარსისაა. ასე რომ, საკითხი ეხება იმას, ცდილობს თუ არა საქართველოს მთავრობის ხელმძღვანელობა, შეცვალოს ის, რაც ევროპულ და ტრანსატლანტიკურ ორგანიზაციებში გაწევრიანებას ნიშნავს და არა იმას, იცვლება თუ არა ჩვენი პოლიტიკა“,- აღნიშნა ამერიკის საგარეო უწყების მაღალჩინოსანმა.
ევროპისა და ევრაზიის საკითხებში აშშ-ის სახელმწიფო მდივნის თანაშემწე ჯეიმს ო’ბრაიენი მაისის პირველ ნახევარში საქართველოში იმყოფებოდა და საქართველოს პრემიერ-მინისტრი პირდაპირ გააფრთხილა, რომ თუ კანონი ასეთი ფორმით იქნებოდა მიღებული, ამას შედეგები ძალიან მალე მოჰყვებოდა.
„თუ კანონი ამოქმედდება ევროკავშირის ნორმებთან შესაბამისობის დარღვევით და ადგილი ექნება დემოკრატიის ძირის გამოთხრას და იქნება ძალადობა მშვიდობიანი მომიტინგეების მიმართ, მაშინ ჩვენ გვექნება შეზღუდვები შეერთებული შტატებიდან. ეს არის ფინანსური და/ან მოგზაურობის შეზღუდვები იმ პირებზე, რომლებიც პასუხისმგებელნი არიან ამ ქმედებებზე და მათ ოჯახებზე“- თქვა ო’ბრაიენმა თბილისში პრესასთან შეხვედრისას.